Wystawa "PRL w wycinance łowickiej"
Polska Rzeczpospolita Ludowa to hasło, które u wielu z nas uruchamia różne wspomnienia. Czasy powojenne, aż do transformacji ustrojowej, obfitowały w wiele wydarzeń, w których sztuka ludowa miała swoje bardzo ważne miejsce. Kultura ludowa stała się integralnym składnikiem kultury narodowej. Znane było wówczas hasło Ministerstwa Kultury i Sztuki propagujące kulturę ludową: „Kultura ludowa – dobrem narodu”. Za sprawą Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego, czyli Cepelii niemal każdy mógł wejść w posiadanie przedmiotów typowych dla łowickiej sztuki: pięknych i barwnych wycinanek, wyrobów zdobionych haftem, czy elementów stroju. Były to autentyczne wytwory artystów ludowych, którzy zrzeszani byli poprzez określone spółdzielnie.
W przypadku regionu łowickiego była to spółdzielnia „Sztuka Łowicka” z siedzibą
w Łowiczu, której członkowie – twórcy ludowi wykonywali chałupniczo rękodzieło papieroplastyczne (wycinanki i pająki), haftowane czy tkane. Wyroby łowickich twórców, niezwykle piękne i kolorowe, spotykały się z szerokim zainteresowaniem turystów. Często były kupowane w powszechnie występujących sklepach Cepelii i jechały w świat, jako pamiątka z Polski.
Twórczynie zrzeszone w spółdzielni nierzadko wykonywały wycinanki zgodne
z aktualnym nurtem politycznym, a nawet na zamówienie partii. Popularne były wątki
z życia codziennego, hasła propagandowe czy antywojenne. Za tematy zakazane uważano zagadnienia religijne i patriotyczne. Na przełomie XIX i XX w. najczęściej przedstawiano na wycinankach obrzędy weselne, czy świąteczne tradycje ważne dla gromady wiejskiej. Natomiast w okresie PRL zaczęły pojawiać się traktory, kobiety pracujące w męskich zawodach czy święta Polski Ludowej. Poruszano wątki robotnicze, narodowe czy propagandę pracy, która „ubogaca” człowieka.
Wystawa ukazuje wycinanki powstałe w latach 50., 60. i na początku lat 70. XX w. Wiodącymi tematami były praca, pokój i rocznice PRL. Władza ludowa propagowała wiejską twórczość artystyczną i otaczała ją szerokim wachlarzem opieki. Dla twórców organizowano konkursy, a prace prezentowane były na wystawach w muzeum. Świadczą o tym pieczęcie na odwrociach wycinanek. Jednocześnie kultura ludowa stała się narzędziem agitacji politycznej. Na niektórych wycinankach ukazane są hasła, stworzone z wycinanych pojedynczo liter. Nawiązuje to do sentencji zalotnych, które pojawiały się we wcześniejszych wycinankach. PRL przyniósł jednak zmianę w tych hasłach, gdyż zaczęły przechodzić w ton moralizatorski. Wychwalały gospodynię, ale też zaczynały działać propagandowo na rzecz władzy ludowej np. „W spółdzielni praca ludzi wzbogaca”.
Prezentowane prace to tylko niewielka część kolekcji wycinanek, która liczy około 2700 sztuk. Jednocześnie jest to pierwsza w naszym muzeum prezentacja wycinanek o tej tematyce.
Wystawa czynna do 3 sierpnia
Baner
